Hogere Machten van Joost de Vries (1983) verscheen in januari van dit jaar, maar ik merkte het niet. De Vries werkt bij De Groene Amsterdammer en daar hebben ze de gewoonte geen boeken van eigen redacteuren te bespreken, dus daar had ik dit boek niet getroffen. Om waarschijnlijk dezelfde reden zweeg de podcast Boeken FM erover. Ondertussen sloot mijn moeder haar ogen voorgoed, dat ook. De afgelopen week heb ik mijn verzuim goed gemaakt en mij ondergedompeld in de liefdesrelatie van James Welmoed en Elizabeth (Louise) van Elzenburg, zij schrijfster, hij diplomaat, in het Indië van de jaren dertig, in en rond Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog, Den Haag tijdens de wederopbouw, Parijs en Zuid Frankrijk in de vroege jaren vijftig en Caïro in 1960, terwijl overal doorheen de zuigkracht van de Amerikaanse levensstijl voelbaar is. Van de Spaanse griep tot de Aswandam, van Carry Grant tot Prins Bernhard, het komt allemaal langs. Maar de radio niet.
Het overkomt me nog al eens dat ik na een paar uur slaap ’s nachts wakker word. Een buitenkansje, het biedt me de gelegenheid in alle rust te luisteren naar een staartje van Met het oog op morgen, zodat de actualiteit me de volgende ochtend iets zachter overvalt, of Nooit meer slapen. Vanochtend vroeg viel ik in het programma en de podcast Mischa! – een echt gesprek op het ritme van je leven – dat altijd besloten wordt met het loslaatmuseum;de gast in het programma laat iets achter waar een volgende misschien iets aan heeft, en mag zelf een keuze maken uit wat er is achtergelaten.
Een legpuzzel waarop de geschiedenis van Zwolle is verbeeld, nog in het cellofaan, achtergelaten door de voorzitter van MKB Nederland. Schrijfster Désanne van Brederode doneerde een parelmoeren vijfhoekige ster uit Bethlehem. De radio was geschonken door Thomas Bruning, algemeen secretaris van de Nederlandse Vereniging van Journalisten. Het toestel staat er al twee weken. De presentatrice moet er steeds bij vertellen dat er een kraak in zit, maar dat de vorige eigenaar haar had verzekerd dat dit euvel eenvoudig was te verhelpen.
Radio is the soundtrack of our lives, ik hoor het de frontman van R.E.M. nog zeggen. Ik heb het onthouden, omdat het klopt. Arbeidsvitaminen, radio Tour de France, Veronica’s top 40, In de rode haan, vrijdagochtend Het Gebouw – de stem van Harmke Pijpers – Peter Flik, Willem de Ridder, Michiel de Ruyters jazzgeschiedenis in afleveringen van 1979 tot vlak voor zijn dood in 1994, maar zo rond de eeuwwisseling is er iets veranderd. Computers met internet namen de belangrijkste informatiefunctie over, Spotify stelt ons in staat onze eigen afspeellijsten samen te stellen, waardoor van broadcast, omroep in het Nederlands, geen sprake meer is. Nog roept de overheid ons op behalve kaarsen, een voedselvoorraad en flessen drinkwater, een radio met batterijen achter de hand te houden, maar wie zal, als de nood aan de man is, radio 1 nog weten te vinden?
Vannacht was Ronald Snijder te gast bij Mischa! Cabaretier en absurdist, noemde zij haar gesprekspartner die met zijn nieuwe show Als mens door het land reist. Hij schonk het loslaatmuseum De Alfabetweter, een woordenboek met 1000 zelfbedachte neologismen (mugneet, daarzegger) en nam de radio mee.
Het medium van de journalist gaat over in de handen van een maker van absurd cabaret. Het is twee uur ’s nachts, de morgen is nog ver. Hoe vergeet ik dit niet?