Tussen de nieuwsberichten over de klimaatconferentie in Glasgow en het oplopende aantal coronabesmettingen, popten begin deze week de namen op van Van Morrison en Anton Valens. Die van de auteur van Vis en Het compostcirculatieplan omdat hij op zevenenvijftigjarige leeftijd aan kanker is overleden, die van de zanger uit Noord Ierland omdat de regering van Noord Ierland hem heeft aangeklaagd wegens kritiek op het coronabeleid. Het is waar dat Morrison vorig najaar liedjes op You Tube heeft geplaatst met titels als ‘No more lockdown’ en ‘Born to be free’. Voor de minister van coronazaken Swann was de maat vol toen de muzikant hem een oplichter noemde. Volgens Swann zijn de liedjes van Morrison gevaarlijk omdat hij zijn claims niet wetenschappelijk onderbouwt, meldt nieuwssite nu.nl. Morrisons reactie staat op zijn laatste album en heet ‘Only a song’: ‘it’s only a song / Get it to jump, get it to swing, so I can sing it’
Casper Luckerhof opende zijn necrologie in De Volkskrant van maandag met de zin: Als er een rode draad is in het literaire werk van Anton Valens, dan is dat het thema van de getormenteerde man die gebukt gaat onder het leven. Let op het gebruik van het bepaald lidwoord; we hebben het hier niet over een getormenteerde man die gebukt gaat onder zijn leven, het gaat over alle mannen. Meer in het bijzonder alle witte mannen.
Dat was Van Morrison in 2012 ook al opgevallen. Het laatste nummer van zijn album Born to sing: no plan B heet Educating Archie. De Archie uit de titel is Archie Bunker, het hoofdpersonage uit de sitcom All in the family die de VPRO in de jaren zeventig uitzond. Bunker is spreekwoordelijk geworden voor de fatale zelfingenomenheid van het gemiddelde mannelijke gezinshoofd. In het liedje van Morrison is deze man een slachtoffer: They filled his head with so much propaganda / Entertainment on tv and all kinds of shite / De singer-songwriter is uit ander hout gesneden, zoveel is duidelijk.
Isebrand Schut is de hoofdpersoon van Het boek ONT. Tot mei was hij werkzaam bij Altex Communications, maar daar werd zijn positie onmogelijk na de komst van een nieuwe direct leidinggevende. Schut leeft van een ww-uitkering, die door de ziektewet wordt aangevuld tot bijstandsniveau. Als hij over zichzelf nadenkt, schiet hem het beeld te binnen van een achtarm: Hij zag zichzelf niet zozeer als een handelend persoon maar meer als een holle koker waar een beginnersset zintuigen in was gemonteerd. Het boek ONT speelt in Groningen, 2002. De gulden is juist vervangen door de euro. Isebrand maakt zich zorgen. Straks ben ik ook te sloom voor het nieuwe geld, dacht hij. Te sloom voor de nieuwe wereld. (…) Ik ben mijn sloomheid, dacht hij.
Van Morrison herneemt het thema van de zorgelijke staat van de westerse man op zijn recente album Latest record project volume 1. In het nummer Western man is hij niet langer uitsluitend slachtoffer, hij heeft zijn huidige staat ook aan zichzelf te wijten. Western Man has no plan / Since he became complacent / Stopped believin’ in himself / Let others steal his rewards / While he was dreamin’
Isebrand Schut komt in actie. Hij wordt de drijvende kracht achter Man&Post. Dat gaat zo: verzamel mensen die moeite hebben met het openen van hun post en laat ze elkaar daar op tweewekelijkse bijeenkomsten bij ondersteunen. (…) Ik maak jouw post open en jij de mijne. Samen bergen we het op. Gedeelde post is halve post.
Het duurt waarschijnlijk tot begin volgend jaar voor Van Morrison de dagvaarding op de mat vindt.